Táo bón là một triệu chứng phổ biến ở người bị viêm gan B, đặc biệt là ở giai đoạn mạn tính. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về các nguyên nhân gây táo bón ở người bị viêm gan B và cách phòng ngừa táo bón hiệu quả.

1. Táo bón là gì?
Táo bón (tiếng Anh là constipation) là tình trạng đi ngoài ít hơn 3 lần/tuần, phân cứng, khó đi ngoài, phải rặn nhiều. Táo bón có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, bao gồm đau bụng, đầy hơi, khó chịu và thậm chí là chảy máu trực tràng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Có nhiều nguyên nhân gây táo bón, bao gồm:
- Thiếu chất xơ trong chế độ ăn: Chất xơ là thành phần quan trọng giúp phân mềm và dễ đi hơn. Một người trưởng thành nên tiêu thụ ít nhất 25-30 gam chất xơ mỗi ngày.
- Uống ít nước: Nước giúp phân mềm và dễ đi hơn. Người trưởng thành nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
- Ít vận động: Vận động giúp thúc đẩy nhu động ruột và giúp phân di chuyển qua đường tiêu hóa dễ dàng hơn.
- Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc giảm đau opioid, thuốc chống trầm cảm và thuốc an thần, có thể gây táo bón.
- Một số bệnh lý: Một số bệnh lý, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, bệnh Parkinson, bệnh cường giáp và bệnh đa xơ cứng, viêm đại tràng,… cũng có thể gây táo bón.
- Mang thai và cho con bú: Táo bón là một vấn đề phổ biến ở phụ nữ mang thai và cho con bú.
- Sau phẫu thuật: Tác dụng phụ của thuốc giảm đau opioid, thuốc kháng sinh, sự thay đổi chế độ ăn uống, sự thay đổi trong nhu động ruột cùng với việc Ít vận động cũng có thể góp phần gây táo bón.
Điều trị táo bón phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Nếu táo bón do thiếu chất xơ hoặc uống ít nước, bác sĩ có thể khuyên bạn tăng cường ăn chất xơ và uống nhiều nước hơn. Nếu táo bón do sử dụng một số loại thuốc, bác sĩ có thể thay đổi loại thuốc hoặc giảm liều thuốc. Nếu táo bón do một số bệnh lý, bác sĩ sẽ điều trị nguyên nhân gây bệnh.
2. Nguyên nhân gây táo bón ở người bị viêm gan B
Táo bón là một triệu chứng phổ biến ở người bị viêm gan B, đặc biệt là ở giai đoạn mạn tính. Tỷ lệ người bị táo bón trong giai đoạn này có thể lên đến 60-80%.
Có nhiều nguyên nhân gây táo bón ở người bị viêm gan B, trong đó các nguyên nhân được phân loại thành 02 loại sau:
– Nguyên nhân trực tiếp
- Giảm sản xuất mật: Khi virus viêm gan B tấn công gan, làm giảm chức năng của gan, bao gồm cả chức năng sản xuất mật. Mật là chất cần thiết cho quá trình tiêu hóa thức ăn, đặc biệt là các chất béo. Khi chức năng sản xuất mật bị giảm, thức ăn sẽ khó tiêu hơn, dẫn đến táo bón. Tình trạng này nghiêm trọng hơn ở người bệnh viêm gan B mạn tính.
- Giảm nhu động ruột: Nhu động ruột là các cơn co thắt của cơ ruột giúp đẩy thức ăn qua đường tiêu hóa. Khi gan bị viêm, nó có thể làm giảm nhu động ruột. Điều này có thể khiến phân khó di chuyển qua đường tiêu hóa và gây táo bón.
- Thiếu hụt vitamin B12: Vitamin B12 là một chất dinh dưỡng quan trọng giúp tạo máu và hỗ trợ chức năng hệ thần kinh. Khi bị viêm gan B, người bệnh thường có nguy cơ thiếu hụt vitamin B12 cao hơn. Thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến táo bón, mệt mỏi, thiếu máu, tê bì chân tay.
– Nguyên nhân gián tiếp
- Thuốc điều trị viêm gan B: Một số loại thuốc điều trị viêm gan B có thể gây táo bón như: interferon alpha, ribavirin, lamivudin, adefovir dipivoxil, tenofovir disoproxil fumarate, telbivudine, entecavir, simeprevir, daclatasvir, sofosbuvir, ledipasvir, glecaprevir/pibrentasvir, elbasvir/grazoprevir.
- Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống thiếu chất xơ, ít uống nước, ăn nhiều đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn cũng là nguyên nhân gây táo bón.
- Lối sống: Lối sống ít vận động, lười đi lại cũng có thể khiến bạn bị táo bón.
- Các triệu chứng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Các triệu chứng như: Chán ăn, buồn nôn, nôn, đau bụng, chướng bụng,… do viêm gan B gây ra có thể khiến người bệnh ăn ít hơn, uống ít nước hơn, từ đó dẫn đến táo bón.
3. Các triệu chứng của táo bón
Táo bón có thể gây ra một số triệu chứng khác, bao gồm:
- Phân cứng, khô, khó đi: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của táo bón. Phân cứng, khô có thể gây khó khăn khi đi đại tiện, thậm chí khiến người bệnh phải rặn nhiều.
- Phải rặn nhiều khi đi đại tiện: Khi phân cứng, khô, cơ thể cần phải rặn nhiều để đẩy phân ra ngoài. Điều này có thể gây đau bụng, khó chịu.
- Cảm giác đầy bụng, chướng bụng: Phân tích tụ trong ruột có thể gây cảm giác đầy bụng, chướng bụng.
- Đau bụng: Táo bón có thể gây đau bụng, đặc biệt là khi đi đại tiện.
- Mệt mỏi: Táo bón có thể khiến người bệnh mệt mỏi, uể oải.
4. Điều trị táo bón
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây táo bón, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Một số biện pháp điều trị táo bón phổ biến bao gồm:
- Thay đổi chế độ ăn uống: Tăng cường ăn rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, uống đủ nước là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp cải thiện táo bón.
- Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên giúp thúc đẩy nhu động ruột, giúp phân di chuyển dễ dàng hơn.
- Sử dụng thuốc nhuận tràng: Thuốc nhuận tràng có thể giúp làm mềm phân, giúp phân đi ra dễ dàng hơn. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ.
5. Phòng ngừa và cải thiện tình trạng táo bón
Để phòng ngừa và cải thiện táo bón, người bị viêm gan B cần thực hiện các biện pháp sau:
- Uống đủ nước, ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
- Hạn chế ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ, nhiều đường, nhiều chất béo.
- Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Sử dụng thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ nếu cần thiết.
- Nếu táo bón kéo dài, người bệnh cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
6. Lời kết
Táo bón là một triệu chứng phổ biến ở người bị viêm gan B, có thể gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Để phòng ngừa táo bón, bạn nên bổ sung chất xơ, uống nhiều nước, tập thể dục thường xuyên và sử dụng thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ.
Nếu táo bón kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác như đau bụng dữ dội, sốt,… cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.