Hiện tại, bệnh gan nhiễm mỡ chưa có thuốc đặc trị nên chế độ ăn uống đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với người bệnh gan nhiễm mỡ. Có những thực phẩm người bệnh gan nhiễm mỡ cần kiêng, nhưng có những thực phẩm người bệnh cần bổ sung nhiều hơn. Cụ thể như thế nào, mời Quý vị theo dõi nội dung dưới đây.
1. Sơ lược về gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan hoặc khi quan sát dưới kính hiển vi thấy nhiều hơn 5% tế bào gan có chứa các hạt mỡ. Gan nhiễm mỡ có thể là kết quả của rất nhiều bệnh lý và thói quen sống khác nhau, đặc biệt là tình trạng nghiện rượu.
Tùy thuộc vào lượng mỡ trong gan mà gan nhiễm mỡ được chia thành 03 cấp độ:
- Gan nhiễm mỡ cấp độ 1: tỷ lệ mỡ chiếm 5 – 10% trên tổng trọng lượng của gan.
- Gan nhiễm mỡ cấp độ 2: tỷ lệ mỡ ở cấp độ 2 đã lên đến 10 – 25% trọng lượng của gan.
- Gan nhiễm mỡ cấp độ 3: là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm mỡ ở gan và là giai đoạn nguy hiểm nhất, rất khó điều trị và phục hồi, thậm chí có thể tử vong hoặc tăng các biến chứng về gan như xơ gan, ung thư gan.
Khi mới bắt đầu, tình trạng gan nhiễm mỡ thường không ảnh hưởng gì đến sức khỏe vì vậy bệnh nhân thường không biết mình mắc bệnh và không được điều trị sớm. Nếu để tình trạng gan nhiễm mỡ kéo dài có thể dẫn đến xơ gan (20%), suy giảm chức năng gan.
🞂 Bạn có thể tìm hiểu thêm về bệnh gan nhiễm mỡ tại bài viết: Tất tần tật về cách trị gan nhiễm mỡ tại nhà
2. Chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ
Mặc dù, gan nhiễm mỡ do rất nhiều nguyên nhân gây ra: do bia rượu, do bệnh lý (béo phì, tiểu đường, rối loạn mỡ máu,…), do thói quen ăn uống, sinh hoạt… Tuy nhiên, dù nguyên nhân của bệnh gan nhiễm mỡ là gì thì chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý cũng sẽ giúp kiểm soát bệnh, thậm chí là chữa khỏi bệnh.
Dưới đây là những loại thực phẩm người bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn và không nên ăn:
– Các loại thực phẩm nên ăn
- Các loại rau xanh, hoa quả tươi: Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi để có chất xơ kích thích nhu đường ruột, tránh táo bón, và phòng chống bệnh xơ vữa động mạch. Rau xanh cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Các loại vitamin A và E có tác dụng tránh tích tụ thêm mỡ trong gan.
- Một số loại rau củ quả nên dùng như: Cam, bưởi, rau cải, rau má, súp lơ, rau cần,…
- Chọn đồ uống có lợi cho gan: Người bệnh nên chọn các loại nước có lợi cho gan như atiso, trà nụ vối, lá sen. Chúng có tác dụng giảm lượng mỡ trong gan, thanh nhiệt, điều hòa cơ thể đồng thời chống tích tụ mỡ ở gan.
- Protein và sữa: Các protein tốt nhất để duy trì cân nặng và giảm cân là từ nguồn thịt nạc như: Thịt gia cầm, trứng, đậu nành, cá, hải sản, các loại đậu đỗ. Chất béo và calo dư thừa có thể giảm bằng cách loại bỏ các chất béo có thể nhìn thấy như da của gia cầm trước khi nấu, sử dụng các phương pháp để nấu thức ăn như nướng, hấp, rang.
- Các sản phẩm từ sữa lành mạnh: bao gồm ít chất béo hoặc sữa không béo, sữa chua và phô mai nên được bổ sung trong thực đơn cho người bị bệnh gan nhiễm mỡ.
- Thực phẩm chứa ít cholesterol: Thực phẩm giàu axit béo omega như cá béo, dầu oliu và các loại hạt được khuyến cáo để giúp điều trị gan nhiễm mỡ.
– Các loại thực phẩm nên tránh
- Hạn chế chất béo, mỡ động vật: Mỡ động vật khi được dung nạp vào cơ thể sẽ bài tiết ra ngoài ở gan. Do đó, nếu sử dụng quá nhiều mỡ động vật sẽ gây gánh nặng cho gan, dẫn đến tích tụ và gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ. Vì vậy, bạn nên thay mỡ động vật bằng các loại dầu có nguồn gốc từ thực vật.
- Tránh ăn những thực phẩm giàu cholesterol: Nội tạng động vật, lòng đỏ trứng,… chứa hàm lượng cholesterol cao. Do đó, việc giảm tiêu thụ các loại thực phẩm này giúp giảm lượng chất béo trong gan.
- Không nên ăn quá nhiều thịt đỏ: Sử dụng nhiều thịt đỏ sẽ khiến bệnh gan nhiễm mỡ trở nên nghiêm trọng hơn.
- Hạn chế các loại hoa quả chứa hàm lượng fructose cao: Hàm lượng đường cao là nguyên nhân gây ra các bệnh như béo phì, tiểu đường, gan nhiễm mỡ. Fructose do gan chuyển hóa. việc hạn chế các loại trái cây có fructose cao sẽ giúp giảm gánh nặng cho gan và phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ.
- Kiêng gia vị cay nóng: Trong thực đơn của người bị bệnh gan nhiễm mỡ, cần hạn chế tối đa đồ ăn cay nóng sẽ làm giảm chức năng gan, khiến gan không thể bài tiết chất béo, làm chúng tích tụ khiến tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn.
- Tránh các chất kích thích, đồ uống chứa cồn: Đây là nhóm thực phẩm cấm kỵ với người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Uống rượu bia sẽ thúc đẩy quá trình chuyển từ gan nhiễm mỡ thành xơ gan thậm chí là ung thư gan. Việc đào thải mỡ cùng các chất độc hại từ rượu bia là gánh nặng rất lớn cho gan.
Bên cạnh đó, người bệnh gan nhiễm mỡ cũng cần kiểm soát tổng lượng năng lượng tiêu thụ hàng ngày bằng cách giảm lượng về mức vừa phải. Cụ thể:
- Đối với những người có cân nặng bình thường và hoạt động thể chất nhẹ, lượng năng lượng hàng ngày nên được kiểm soát ở mức 30 kilocalories trên mỗi kg trọng lượng cơ thể để tránh làm nặng thêm sự tích tụ chất béo. Ví dụ, một người nặng 60 kg cần tiêu thụ tổng cộng 1800 kilocalories mỗi ngày.
- Những người béo phì hoặc thừa cân cần giảm dần trọng lượng. Năng lượng tiêu thụ cho mỗi kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày nên được kiểm soát ở mức 20 đến 25 kcal trên mỗi kg trọng lượng cơ thể.
Bên cạnh việc thực hiện tốt chế độ ăn uống, người bệnh gan nhiễm mỡ cũng nên hạn chế thức khuya, giữ tinh thần luôn thoải mái và nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Người bệnh cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị về việc sử dụng thêm các bài thuốc dân gian để hỗ trợ việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ, đồng thời tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi đánh giá tiến triển của bệnh.
3. Lời kết
Việc phát hiện sớm và điều trị sớm bệnh gan nhiễm mỡ sẽ giúp việc điều trị đơn giản hơn, ít tốn kém hơn, do đó chúng ta nên khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/ lần.
Đặc biệt, khi có các triệu chứng mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, đau nhẹ hạ sườn phải…. bạn cần sớm đi khám tại các cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa gan mật.
