Men gan cao thường không có dấu hiệu rõ ràng, nhất là khi men gan tăng ít. Cách chính xác và đơn giản nhất để phát hiện tăng men gan là xét nghiệm máu. Tuy nhiên, vẫn có một số biểu hiện cho thấy có thể men gan của chúng ta đang tăng cao. Dưới đây là 03 biểu hiện của men gan cao mà bạn nên lưu ý để nhận biết bệnh ở giai đoạn sớm nhất có thể.
1. Sơ lược về men gan cao
Gan là một trong các cơ quan quan trọng nhất của cơ thể. Gan chịu trách nhiệm giải độc máu, sản xuất protein giúp đông máu, xử lý chất thải tế bào, xử lý chất dinh dưỡng, lưu trữ vitamin và giúp cơ thể bạn tạo ra glucose.
Men gan là các enzyme nằm trong các tế bào gan, tham gia vào quá trình chuyển hóa, giúp tăng tốc một số phản ứng hóa học trong cơ thể. Bất kỳ quá trình nào trong số này bị ảnh hưởng đều có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Có một số enzym trong gan, bao gồm alanin transaminase (ALT), aspartate transaminase (AST), phosphatase kiềm (ALP) và gamma-glutamyl transpeptidase (GGT).
Men gan cao là biểu hiện cảnh báo chức năng của gan không ổn, các tế bào gan đang bị tổn thương hoặc gan có thể đang bị viêm.
Có nhiều nguyên nhân làm tình trạng men gan tăng cao xảy ra. Đó có thể là do bệnh tật, do thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, do di truyền,…Các nguyên nhân thường gây men gan cao bao gồm:
- Viêm gan (viêm hoặc sưng, gan).
- Bệnh gan nhiễm mỡ (sự tích tụ của một số chất béo trong gan).
- Hội chứng chuyển hóa (một tập hợp các yếu tố nguy cơ bệnh tim làm tăng khả năng phát triển bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường).
- Xơ gan (mô gan chứa đầy mô sẹo).
- Lạm dụng ma tuý.
- Uống nhiều rượu bia.
- Tiền sử người nhà mắc bệnh gan.
- Đang thừa cân.
- Bị bệnh tiểu đường.
2. Các biểu hiện của men gan cao
– Biểu hiện qua màu da
- Vàng da là dấu hiệu của bệnh men gan cao điển hình. Tuy nhiên khi bạn nhận ra sự thay đổi về màu da thì bệnh cũng đã ở giai đoạn đáng báo động. Vàng da có thể xảy ra ở lòng mắt mắt, niêm mạc, vàng da tay chân, hoặc vàng da bất thường ở bộ phận nào trên cơ thể.
- Nguyên nhân gây vàng da là do dư thừa bilirubin, được hình thành khi hemoglobin (một phần của tế bào hồng cầu vận chuyển oxy) bị phá vỡ. Bilirubin được gan xử lý sau đó thực hiện quá trình bài tiết vào đường tiêu hóa. Chúng có thể tích tụ trong máu và gây ra vàng da khi có một số loại tổn thương gan, ống dẫn mật bị tắc nghẽn hoặc các tế bào hồng cầu bị phá vỡ nhanh hơn bình thường (tan máu).
– Biểu hiện qua hiện tượng mẩn ngứa
- Chức năng gan bị suy giảm khiến độc tố tích tụ trong cơ thể hoặc trên da gây ngứa. Nếu bị bệnh gan, cơ thể có thể đang trữ lượng muối mật tích tụ dưới da cao hơn và gây ngứa. Không phải ai có nồng độ muối mật cao đều cảm thấy ngứa, và một số người cảm thấy ngứa mặc dù nồng độ muối mật bình thường.
- Ngoài ra, có một giả thuyết cho rằng mức độ cao của histamin có thể gây ra viêm ngứa, thường gặp ở những người bị bệnh gan ứ mật.
- Ngoài mẩn ngứa, người bị men gan tăng cao có thể gặp triệu chứng chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, giảm cân, đau hạ sườn phải âm ỉ…
– Biểu hiện của men gan cao qua màu phân, màu nước tiểu
- Người men gan tăng cao thường phân có màu nhạt, nước tiểu sẫm màu do tắc mật.
- Tắc mật làm cho bilirubin không đi vào đường tiêu hoá được và thải qua đường nước tiểu nên gây ra hiện tượng này.
3. Chế độ ăn uống cho người tăng men gan
Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong điều trị men gan tăng. Dưới đây là một vài hướng dẫn mang tính định hướng về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh men gan tăng cao:
- Xây dựng lối sống lành mạnh: Ngừng uống rượu, tập thể dục thường xuyên, không uống thuốc khi chưa được bác sĩ tư vấn…
- Thức ăn nên duy trì thường xuyên: Tỏi, trứng, súp lơ, rau bina, gạo lứt, trái cây, tăng lượng chất xơ…
- Thực phẩm nên tránh: Hạn chế caffeine, thức ăn nhanh, đường, bánh ngọt, đồ chiên, đồ ăn qua chế biến, đồ ăn nhiều chất bảo quản…
- Ăn nhạt: Ăn quá nhiều muối có thể khiến cơ thể giữ nước dư thừa. Hạn chế natri dưới 1.500 miligam mỗi ngày là tốt nhất.
- Kiểm soát lượng cholesterol. Nếu chế độ ăn uống và tập thể dục không đủ để giảm cholesterol, hãy thăm khám bác sĩ để được điều trị.
- Kiểm soát bệnh tiểu đường, gan nhiễm mỡ. Chế độ ăn uống và tập thể dục có thể giúp chúng ta kiểm soát cả hai tình trạng này. Nếu lượng đường trong máu vẫn cao, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm chúng.
4. Lời kết
Men gan cao là biểu hiện cảnh báo chức năng của gan không ổn, các tế bào gan đang bị tổn thương hoặc gan có thể đang bị viêm. Men gan cao thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng rõ rệt, nhất là khi men gan tăng ít nhưng lại có thể là dấu hiệu ban đầu của những bệnh lý gan nguy hiểm.
Do đó, khi có những biểu hiện nghi ngờ men gan cao bạn nên tới khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa sâu về gan để được chẩn đoán và tư vấn cụ thể.
Đồng thời, chúng ta cũng cần chủ động thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra.
