Bạn có từng nghĩ mình hoàn toàn khỏe mạnh, cho đến khi đi khám và bất ngờ phát hiện gan nhiễm mỡ? Rất nhiều người rơi vào tình huống ấy, vì căn bệnh này thường tiến triển âm thầm, không gây đau, không triệu chứng rõ ràng. Điều nguy hiểm là nếu không phát hiện sớm, nó có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan. Nhưng tin tốt là bạn có thể chủ động phòng ngừa, nếu biết cách kiểm tra gan nhiễm mỡ đúng cách và đúng thời điểm.
1. Gan nhiễm mỡ là gì?
Gan của chúng ta vốn có một chút mỡ, nhưng khi lượng mỡ tích tụ vượt quá 5% trọng lượng gan, đó là dấu hiệu của gan nhiễm mỡ. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng nếu để lâu, tình trạng này có thể âm thầm gây tổn thương gan mà bạn không hề biết. Hầu hết chúng ta đều không nhận ra mình đang gặp vấn đề cho đến khi đi khám định kỳ hoặc làm xét nghiệm.
Gan nhiễm mỡ không phải chỉ có một loại, mà được chia thành hai nhóm chính:
- ✅ Do rượu: Thường xảy ra với những ai uống nhiều rượu trong thời gian dài.
- ✅ Không do rượu (NAFLD): Gặp ở người không uống rượu nhưng có thói quen ăn nhiều chất béo, ít vận động, béo phì, hoặc bị tiểu đường.
Việc hiểu rõ mình thuộc nhóm nào sẽ giúp bạn chọn hướng kiểm tra và điều trị đúng cách hơn. Đây không phải là điều để lo lắng quá, nhưng chắc chắn là điều bạn cần quan tâm từ hôm nay.
» Có thể bạn sẽ quan tâm: Gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ khác nhau như thế nào?
2. Ai có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ?
Không ít người trong chúng ta có thể đang sống chung với nguy cơ gan nhiễm mỡ mà không hề hay biết. Đây không phải là căn bệnh “của riêng ai”, vì nguy cơ có thể đến từ chính những thói quen hàng ngày hoặc các bệnh lý nền thường gặp. Nếu bạn nằm trong những nhóm dưới đây, hãy chú ý hơn đến sức khỏe của gan mình.
Trước hết, thừa cân hoặc béo phì là nguyên nhân phổ biến nhất. Mỡ, đặc biệt ở vùng bụng, dễ xâm nhập vào gan, gây viêm và tích tụ lâu ngày. Dù bạn còn trẻ, tình trạng này vẫn có thể xảy ra.
Người mắc tiểu đường loại 2 hoặc kháng insulin cũng có nguy cơ cao. Lúc này, gan phải hoạt động nhiều để xử lý lượng đường trong máu, khiến mỡ dễ tích tụ và làm gan tổn thương theo thời gian.
Rối loạn mỡ máu cũng âm thầm ảnh hưởng đến gan. Khi triglyceride hoặc cholesterol cao, gan phải gánh thêm phần mỡ dư thừa. Tình trạng này thường song hành với gan nhiễm mỡ mà ít người để ý.
Thói quen uống rượu thường xuyên là nguyên nhân rõ ràng. Dù uống ít nhưng đều đặn, gan vẫn bị tổn thương dần, làm giảm khả năng phục hồi và dễ dẫn đến viêm gan, xơ gan.
Ngoài ra, một số loại thuốc nếu dùng lâu dài cũng có thể gây hại gan. Đặc biệt là thuốc giảm đau, kháng viêm, thuốc điều trị mỡ máu hay ung thư. Nếu bạn đang dùng thuốc lâu dài, nên kiểm tra chức năng gan định kỳ.
3. Triệu chứng của gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý có thể diễn tiến âm thầm và không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu mà bạn có thể gặp phải, đặc biệt khi tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Dưới đây là những triệu chứng thường gặp:
- ✅ Mệt mỏi kéo dài: Bạn cảm thấy thiếu năng lượng, không muốn làm việc dù là công việc đơn giản nhất.
- ✅ Cảm giác nặng nề ở bụng trên bên phải: Đây là nơi gan nằm, khi gan bị viêm và tích tụ mỡ, bạn sẽ cảm thấy khó chịu và nặng nề.
- ✅ Chán ăn và buồn nôn: Nếu tình trạng bệnh nặng hơn, bạn có thể bị mất cảm giác thèm ăn và cảm thấy buồn nôn, ảnh hưởng đến chế độ ăn uống.
- ✅ Vàng da và mắt: Khi gan bị tổn thương nghiêm trọng, bạn có thể gặp tình trạng da và mắt bị vàng, đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh đang tiến triển.
Những triệu chứng này không phải lúc nào cũng xuất hiện cùng một lúc, nhưng nếu bạn gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào, hãy đi khám gan ngay để kịp thời phát hiện và điều trị.
» Có thể bạn sẽ quan tâm:
- 5 cách kiểm tra gan tại nhà dễ dàng, chính xác
- 6 dấu hiệu gan nhiễm mỡ thể hiện qua da và mắt
- Xét nghiệm máu & siêu âm gan nhiễm mỡ độ 2
- Dấu hiệu gan nhiễm mỡ qua từng giai đoạn
4. Cách kiểm tra gan nhiễm mỡ
Để biết liệu bạn có mắc gan nhiễm mỡ hay không, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm cơ bản. Những xét nghiệm này giúp phát hiện bệnh ngay cả khi bạn chưa có triệu chứng rõ ràng, từ đó giúp chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
- ✅ Khám lâm sàng: Đây là bước đầu tiên mà bác sĩ sẽ làm, bao gồm việc hỏi về thói quen ăn uống, uống rượu và các yếu tố nguy cơ. Qua đó, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ rủi ro của bạn với gan nhiễm mỡ.
- ✅ Xét nghiệm máu: Các chỉ số men gan như ALT, AST và GGT sẽ được kiểm tra. Khi các chỉ số này cao, đó là dấu hiệu cho thấy gan bạn đang bị tổn thương hoặc có vấn đề.
- ✅ Siêu âm: Siêu âm giúp xác định sự tích tụ mỡ trong gan. Đây là phương pháp không đau, đơn giản và có thể giúp bác sĩ đánh giá tình trạng gan của bạn nhanh chóng.
- ✅ Siêu âm đàn hồi gan Fibroscan: Đây là một kỹ thuật siêu âm đặc biệt giúp đánh giá độ xơ hóa của gan. Phương pháp này sử dụng sóng âm để đo độ cứng của gan, giúp xác định mức độ tổn thương và xơ hóa, là dấu hiệu quan trọng của gan nhiễm mỡ. Fibroscan nhanh chóng, không xâm lấn và mang lại kết quả chính xác, có thể thay thế sinh thiết gan trong một số trường hợp.
- ✅ Chụp CT hoặc MRI: Nếu cần xác định rõ mức độ tổn thương gan, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện chụp CT hoặc MRI. Phương pháp này giúp nhìn thấy chi tiết và đánh giá chính xác hơn về tình trạng gan.
- ✅ Sinh thiết gan: Đây là một phương pháp chuyên sâu, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô gan để phân tích. Sinh thiết giúp xác định chính xác mức độ viêm, xơ hóa và đưa ra chẩn đoán chính xác.
Kiểm tra sức khoẻ định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện sớm những vấn đề sức khoẻ mà đôi khi chúng ta không hề hay biết. Khi bệnh còn trong giai đoạn đầu, việc điều trị sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn nhiều. Hơn nữa, việc kiểm tra thường xuyên giúp chúng ta tránh được những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra nếu không được phát hiện kịp thời. Đừng đợi đến khi có triệu chứng mới đi khám, chúng ta hãy chăm sóc sức khỏe ngay từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe của chính mình.
5. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Trong quá trình tìm hiểu về gan nhiễm mỡ, chắc hẳn bạn cũng có nhiều băn khoăn giống như rất nhiều người khác. Dưới đây là những câu hỏi phổ biến mà chúng tôi thường nhận được – hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn và cảm thấy yên tâm hơn trong hành trình chăm sóc sức khỏe gan của mình:
❓ Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không?
Tùy vào mức độ mà gan nhiễm mỡ có thể âm thầm hoặc dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm gan, xơ gan. Phát hiện và can thiệp sớm sẽ giúp kiểm soát tốt tình trạng này.
❓ Gan nhiễm mỡ có chữa khỏi được không?
Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, gan nhiễm mỡ hoàn toàn có thể cải thiện nhờ thay đổi lối sống, ăn uống lành mạnh và theo dõi định kỳ. Quan trọng là bạn phải kiên trì và theo sát hướng dẫn của bác sĩ.
❓ Có thuốc điều trị gan nhiễm mỡ không?
Hiện chưa có thuốc đặc hiệu cho gan nhiễm mỡ không do rượu. Điều trị chủ yếu tập trung vào giảm cân, kiểm soát đường huyết, mỡ máu và loại bỏ các yếu tố nguy cơ.
❓ Gan nhiễm mỡ có cần kiêng dầu mỡ tuyệt đối không?
Không cần kiêng hoàn toàn, nhưng nên hạn chế thực phẩm chiên xào, nhiều chất béo xấu. Ưu tiên dầu thực vật, ăn vừa phải, kết hợp rau xanh, chất xơ và đạm nạc.
❓ Có thể uống cà phê khi bị gan nhiễm mỡ không?
Cà phê đen không đường với liều lượng vừa phải có thể có lợi cho gan. Tuy nhiên, hãy tránh cà phê pha sẵn có nhiều đường, kem hoặc siro ngọt.
❓ Gan nhiễm mỡ có lây không?
Không. Gan nhiễm mỡ không phải là bệnh truyền nhiễm, không lây từ người này sang người khác qua tiếp xúc hay ăn uống chung.
❓ Khi nào nên đi kiểm tra gan?
Nếu bạn nằm trong nhóm nguy cơ hoặc có dấu hiệu bất thường như mệt mỏi, chán ăn, vàng da… thì đừng chần chừ. Việc kiểm tra sớm sẽ giúp bạn có hướng điều trị kịp thời và hiệu quả.
6. Lời kết
Gan nhiễm mỡ thường âm thầm, nhưng hậu quả lại không hề nhỏ. Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao hoặc đang gặp các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi, chán ăn hay men gan tăng, đừng để mọi thứ kéo dài. Chủ động kiểm tra gan sớm sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng sức khỏe, tránh được nguy cơ biến chứng nặng nề sau này. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy để Phòng khám chuyên khoa – Công ty CP Bệnh Viện Gan Tâm Đức đồng hành với bạn.
Chăm sóc gan là chăm sóc chính bạn! Gan khỏe – Bạn khỏe – Cuộc sống chất lượng!
Nguồn tham khảo:
- JAMA – The Diagnosis and Management of Nonalcoholic Fatty Liver Disease
- Healthline – Blood Tests for Fatty Liver
- NIDDK – Diagnosis of NAFLD & NASH
#️ Hashtag: #gantamduc #ykhoatamduc #phongkhamgan #phongkhamchuyengan #chuabenhgan #dieutriviemgan #xetnghiemgan #viemganb #viemganc #viemgand #gannhiemmo #kiemtragan #dauhieugannhiemmo #sieuamgan #xetnghiemmau #khamgan #suckhoegan
