Để chẩn đoán một người có phải đang bị xơ gan hay không, bác sĩ sẽ dựa vào các tiêu chuẩn chẩn đoán xơ gan như trình bày dưới đây.

1. Chẩn đoán lâm sàng
Đây là tiêu chuẩn chẩn đoán xơ gan đầu tiên, biểu hiện lâm sàng bằng hai hội chứng chính.
- Hội chứng suy tế bào gan: người bệnh cảm thấy mệt mỏi chán ăn, rối loạn tiêu hóa. Sau đó có thể sút cân, phù chân, vàng da, sạm da, có thể xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng. Hoặc bị sốt nhẹ kéo dài do tổn thương gan tiến triển, rối loạn tiêu hóa nặng hơn thường xuyên hơn.
- Hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Cổ chướng ở các mức độ, lách to từ độ 1 đến độ 4, tuần hoàn bàng hệ cửa-chủ, chủ-chủ, xuất huyết tiêu hóa.
2. Chẩn đoán cận lâm sàng
– Siêu âm bụng
Sẽ thấy bờ gan không đều. Gan to hoặc bị teo nhỏ, phần thùy dưới to. Siêu âm giúp loại trừ các khối u gan. Có dịch cổ trướng tự do. Tĩnh mạch cửa giãn rộng đường kính lớn hơn 1,2cm, tĩnh mạch cảnh, tĩnh mạch mạc treo tràng trên diện rộng. Lúc này nhìn thấy lách to, cấu trúc siêu âm lách đồng nhất.
– Nội soi dạ dày
Kết quả cho thấy giãn tĩnh mạch thực quản từ độ 1 đến độ 3, các mạch máu căng đỏ trên các búi tĩnh mạch giãn nguy cơ bị chảy máu rất cao. Giãn tĩnh mạch tâm vị và phình vị thường ít gặp, có thể có các búi giãn tĩnh mạch ở các phần khác của dạ dày và tá tràng.
– Sinh hóa
- Protid máu giảm đặc biệt thành phần albumin máu giảm, gamma globulin tăng, tỷ lệ A/G <1. Các globulin miễn dịch lgG, lgM tăng cao
- Ứ mật: thì chỉ sổ bilirubin máu tăng cao cả liên hợp và bilirubin tự do, phosphatase kiềm tăng.
- Rối loạn đông máu: thì prothrombin giảm.
- Transaminase tăng do hoại tử tế bào gan: AST, ALT tăng.
- Công thức máu: có thể thiếu máu nếu có xuất huyết tiêu hóa thiếu máu nhược sắc mức độ nặng. Đặc biệt, số lượng tiểu cầu giảm, bạch cầu có thể giảm
3. Chẩn đoán nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân gây nên xơ gan như:
- Xơ gan do viêm gan virus đặc biệt là các loại virus viêm gan B, viêm gan C
- Xơ gan do rượu
- Xơ gan do ứ mật
- Xơ gan do ứ đọng máu tại gan kéo dài
- Xơ gan do nhiễm độc hóa chất và sử dụng thuốc
- Xơ gan do rối loạn chuyển hóa, sắt, đồng, glycogen, porphyrin
- Xơ gan do thiếu hụt alpha – 1 antitrypsin
4. Chẩn đoán giai đoạn
– Chấn đoán giai đoạn xơ gan theo thang điểm của Child-pugh
- Child -Pugh A: 5 – 7 điểm, tiên lượng tốt.
- Child -Pugh B: 8 – 12 điểm, tiên lượng dè dặt.
- Child -Pugh C: 13 – 15 điểm, tiên lượng xấu.
– Cách cho điểm của Child-pugh
Tiêu chuẩn để đánh giá | 1 điểm | 2 điểm | 3 điểm |
Bilirubin huyết thanh (μmol/l) | <35 | 35 – 50 | >50 |
Albumin huyết thanh (g/l) | >35 | 28-35 | <28 |
Prothrombin (%) | >60 | 40 – 60 | <40 |
Hội chứng não-gan | Không có | Tiền hôn mê | Hôn mê |
Cổ trướng | Không có | Ít | Nhiều |
Xơ gan là một bệnh nặng tiên lượng xấu, nhất là khi xơ gan đã có cổ trướng hoặc vàng da thì tỉ lệ tử vong khoảng gần 70% trong năm đầu và khoảng 85% sau 2 năm bị xơ gan. Tuy vậy, bệnh tiến triển như thế nào còn tùy thuộc vào chế độ dinh dưỡng, chế độ sinh hoạt, chế độ làm việc cũng như việc phòng tránh các bệnh nhiễm khuẩn khác.