Viêm gan B là một căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong lớn thứ hai thế giới sau lao phổi, với khoảng 1,3 triệu ca tử vong mỗi năm. Đặc biệt tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm viêm gan B đạt mức rất cao từ 10-20% dân số, nhưng nhiều người vẫn chưa hiểu đúng về bệnh này cũng như các biện pháp phòng ngừa. Bài viết này sẽ làm rõ 06 lầm tưởng phổ biến về viêm gan B và vaccine phòng ngừa, nhằm giúp mọi người có cái nhìn chính xác hơn và nâng cao nhận thức về việc bảo vệ sức khỏe.
1. Viêm gan B là bệnh di truyền
Nhiều người nhầm tưởng rằng viêm gan B là bệnh di truyền trong gia đình. Thực tế, viêm gan B không phải là bệnh di truyền mà là bệnh truyền nhiễm. Virus viêm gan B có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở hoặc qua tiếp xúc với máu và dịch tiết của người nhiễm bệnh. Do đó, nếu mẹ nhiễm viêm gan B, trẻ sơ sinh có nguy cơ nhiễm bệnh rất cao, từ 10% đến 90%.
2. Không uống rượu bia sẽ không mắc bệnh gan
Mặc dù rượu bia là nguyên nhân chính gây tổn thương gan, nhưng không phải là nguyên nhân duy nhất. Các yếu tố khác như nhiễm virus, môi trường sống, chế độ ăn uống và tuổi tác cũng có thể gây ra các bệnh lý về gan. Người không uống rượu bia vẫn có thể mắc bệnh gan do các nguyên nhân khác, trong đó có viêm gan B.
3. Viêm gan B chỉ lây qua quan hệ tình dục
Ngoài quan hệ tình dục, viêm gan B còn lây lan qua đường máu và từ mẹ sang con. Viêm gan B có mặt trong dịch tiết âm đạo, nước bọt và tinh dịch, và có thể lây qua việc dùng chung kim tiêm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng, hoặc qua các vết trầy xước, dụng cụ xăm không được khử trùng.
4. Hôn môi, ăn uống chung lây viêm gan B
Viêm gan B không lây qua các hành vi ăn uống chung, bắt tay, ho, hắt hơi, hoặc hôn má. Mặc dù virus có mặt trong nước bọt nhưng với nồng độ rất thấp, không đủ để lây bệnh qua các tiếp xúc thông thường. Tuy nhiên, nếu người bị viêm lợi, chảy máu chân răng tiếp xúc với nước bọt của người bệnh có tải lượng virus cao, nguy cơ nhiễm bệnh sẽ tăng lên.
5. Vaccine không phòng bệnh hiệu quả
WHO khẳng định rằng vaccine viêm gan B có hiệu quả bảo vệ lên đến 98% nếu tiêm đủ liều và đúng lịch, hiệu quả này có thể kéo dài suốt đời. Để giảm nguy cơ phát triển nhiễm trùng sau khi tiếp xúc với virus, người phơi nhiễm nên tiêm phòng trong 12-24 giờ đầu.
6. Chỉ trẻ sơ sinh, phụ nữ chuẩn bị mang thai cần tiêm vaccine
Mọi đối tượng đều có nguy cơ nhiễm viêm gan B, do đó không chỉ trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, mà cả thanh thiếu niên, người trưởng thành và người có bệnh lý nền cũng cần tiêm vaccine. Người trưởng thành không rõ lịch sử tiêm chủng nên xét nghiệm kháng nguyên và kháng thể trước khi tiêm. Nếu chưa từng nhiễm viêm gan B và không có kháng thể phòng bệnh, họ cần tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng.
Việc hiểu biết đúng đắn về viêm gan B và vaccine phòng ngừa sẽ giúp mọi người chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe, từ đó góp phần giảm thiểu số ca nhiễm và tử vong do viêm gan B. Hãy đừng bỏ lỡ cơ hội tiêm phòng để ngăn ngừa căn bệnh nguy hiểm này.