Vàng da, vàng mắt, sẩn cục, sẩn ngứa, bầm tím dưới da, dấu sao mạch, ban đỏ,… là những biểu hiện ngoài da thường gặp ở người bị bệnh gan. Cụ thể như thế nào, mời bạn cùng Phòng khám chuyên khoa – Công ty CP Bệnh Viện Gan Tâm Đức tìm hiểu trong nội dung dưới đây.
1. Vai trò của gan đối với sức khỏe
Gan là một tạng lớn nhất của cơ thể, vừa có chức năng ngoại tiết, vừa có chức năng nội tiết, vừa là kho dự trữ của nhiều chất, vừa là trung tâm chuyển hóa quan trọng của cơ thể và có tính chất sinh mạng.
Gan đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và một số các chức năng khác trong cơ thể như dự trữ glycogen, tổng hợp protein huyết tương và thải độc. Gan cũng sản xuất dịch mật, một dịch thể quan trọng trong quá trình tiêu hóa.
2. Biểu hiện ngoài da của bệnh gan
Dưới đây là 09 biểu hiện ngoài da thường gặp ở bệnh gan:
– Vàng da, vàng mắt
- Tình trạng này xảy ra là do tăng bilirubin (sắc tố mật) trong máu, thường có thể được nhận biết khi nồng độ bilirubin vượt quá 2,5 – 3 mg/dL. Bilirubin là thành phần bình thường của cơ thể, chúng có màu vàng và được hình thành sau khi tế bào hồng cầu chết đi. Do bilirubin không hoà tan trong nước nên không thể đào thải qua thận, chỉ có thể chuyển hóa thành bilirubin liên hợp tại gan. Các tổn thương tại gan như viêm gan do virut, nhiễm độc gan do thuốc… thường gây tăng cả bilirubin trực tiếp và gián tiếp trong máu.
- Trong trường hợp gan khỏe mạnh thì rất dễ để loại bỏ được bilirubin bằng con đường bài tiết qua phân. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương nó không thể thực hiện được chức năng này nữa khiến bilirubin tích tụ lại, từ đó xuất hiện tình trạng vàng da và vàng mắt (lòng trắng mắt có màu vàng).
- Màu sắc của da có thể phản ánh mức độ tăng của bilirubin, trong đó, da thường có màu vàng nhạt khi bilirubin tăng nhẹ và màu vàng sậm hoặc ngả nâu khi bilirubin tăng cao.
– Vết bầm tím dưới da
- Người mắc bệnh gan rất dễ bị bầm tím dưới da dù chỉ là những va chạm nhẹ. Nguyên nhân dẫn đến triệu chứng này là do gan gặp vấn đề nên chậm hoặc ngừng sản xuất protein làm đông máu, khiến quá trình đông máu diễn ra chậm hơn.
- Đây cũng là dấu hiệu bệnh gan thường gặp và dễ nhận biết bằng mắt thường, do đó mọi người cần lưu ý theo dõi khi gặp tình trạng này thường xuyên.
– Dấu sao mạch trên da
- Dấu sao mạch là mạng lưới tiểu động mạch nhỏ xuất hiện ngay dưới bề mặt da. Biểu hiện là các đốm đỏ nhỏ, nổi gờ nhẹ trên mặt da và từ đó tỏa ra các nhánh mạch máu nhỏ, có thể gặp ở mọi vị trí trên cơ thể nhưng thường ở mặt và trên cơ thể.
- Những dấu sao mạch này thường gặp ở bệnh nhân xơ gan, chúng hiện rõ nét trên da đặc biệt là ở vùng tay, cổ, mặt, nửa trên của ngực.
- Bản thân sao mạch thường vô hại và không gây triệu chứng gì cho người bệnh nên không đòi hỏi phải được điều trị. Tuy nhiên, dấu sao mạch cho biết tình trạng bệnh gan đã nặng, người bệnh cần được điều trị sớm.
– Dấu ban đỏ ở lòng bàn tay, bàn chân
- Đây là tình trạng biến màu đỏ thẫm ở lòng bàn tay bàn chân, thường gặp nhất trên ô mô út.
- Biểu hiện này có thể gặp trong nhiều loại bệnh lý khác nhau ở gan, nhưng hay gặp nhất là bệnh gan do rượu và xơ gan. Các bệnh lý này gây rối loạn thăng bằng androgen của cơ thể dẫn đến giãn mạch khu trú và nổi ban đỏ.
– U vàng
- U vàng được tạo thành do sự lắng đọng của cholesterol ở dưới da, thường biểu hiện là các mảng mềm, ranh giới rõ, màu vàng và không đau, có thể to ra trong vòng vài tuần.
- U vàng trong bệnh gan thường là biểu hiện của tình trạng tăng cholesterol máu thứ phát, gặp trong xơ gan ứ mật tiên phát và các bệnh gan có ứ mật khác. Điều trị tổn thương này cần phối hợp giữa dùng thuốc hạ mỡ máu và can thiệp tại chỗ như chiếu laser hoặc phẫu thuật lấy bỏ.
– Sẩn ngứa
- Gan làm nhiệm vụ trung hòa độc tố và đào thải muối mật, nếu chức năng gan bị suy giảm, những tác nhân này có thể bị tích tụ trong cơ thể và lắng đọng ở da, gây kích ứng và sẩn ngứa.
- Trong các bệnh lý gan có ứ tắc mật như xơ đường mật tiên phát và tắc đường mật do sỏi, tình trạng sẩn ngứa thường lan tỏa nhưng nặng hơn ở chân và tay.
- Mặc dù mức độ của sẩn ngứa không có liên quan trực tiếp với nồng độ của các độc tố và muối mật, nhưng các biện pháp điều trị giảm nồng độ muối mật có thể giúp giảm bớt triệu chứng ngứa.
- Sẩn ngứa có thể là biểu hiện của một bệnh lý ngoài da đơn thuần hoặc nằm trong bệnh cảnh của một rối loạn mang tính hệ thống hoặc do các bệnh lý tại gan.
– Sẩn cục
- Sẩn cục được đặc trưng bởi sự tạo thành các cục rắn chắc, có vảy và ngứa nhiều, thường đi liền với các vết trầy xước, thâm đen hoặc sẹo do gãi thường xuyên.
- Nguyên nhân thường gặp của sẩn cục trong các bệnh gan là các loại viêm gan do virut như viêm gan C, viêm gan B…
– Sưng phù chân
- Dấu hiệu sung phù chân khá phổ biến và gặp ở hầu hết bệnh nhân.
- Nguyên nhân là do chức năng bị suy giảm, gan không còn khả năng điều tiết nữa dẫn đến làm tăng áp suất lên thành mạch máu. Đồng thời, nước cũng sẽ tích tụ nhiều hơn ở lòng bàn chân, không được luân chuyển gây ra tình trạng sưng phù chân.
– Rụng tóc và các rối loạn ở móng tay, móng chân
- Suy giảm chức năng gan thường gây giảm số lượng tiểu cầu và thiếu hụt các yếu tố đông máu, hậu quả có thể gây rụng tóc và các biến loạn ở móng tay, móng chân như bạch sản móng (móng tay, móng chân màu trắng), mất móng.
👉 Bạn có thể tìm hiểu thêm tại bài viết: 6 dấu hiệu cảnh báo bệnh gan bạn không nên chủ quan
3. Lời kết
Trong trường hợp bạn có những biểu hiện ngoài da như nêu ở trên, bạn nên tới các cơ sở y tế chuyên sâu về các bệnh gan mật để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán chính xác.
Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Phòng khám chuyên khoa – Công ty CP Bệnh Viện Gan Tâm Đức chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Tham khảo:
