Kỹ thuật chẩn đoán và đánh giá mức độ gan nhiễm mỡ phổ biến nhất hiện nay là siêu âm gan. Một số hình ảnh gan nhiễm mỡ trên siêu âm dưới đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về kỹ thuật chẩn đoán này.

1. Sơ lược về bệnh gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ gây ra bởi sự tích tụ quá nhiều chất béo trong tế bào gan. Ở người bình thường, lượng mỡ trong gan rất thấp, chỉ từ 2-4%. Gan nhiễm mỡ mức độ nhẹ khi lượng mỡ trong gan chiếm 5-10%, nhiễm mỡ mức độ vừa khi lượng mỡ trong gan chiếm 10-25%, nhiễm mỡ mức độ nặng khi lượng mỡ trong gan vượt quá 30%.
Các nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ có thể được chia thành 2 nhóm chính đó là gan nhiễm mỡ do rượu và không do rượu:
- Gan nhiễm mỡ do rượu: Tình trạng nghiện rượu mạn tính sẽ làm tăng tổng hợp và giảm phân giải chất béo trong gan, dẫn đến mỡ bị ứ lại trong gan.
- Gan nhiễm mỡ không do rượu: Gan nhiễm mỡ không do rượu gồm nhiều nguyên nhân như: Thừa cân, béo phì, bệnh đái tháo đường, tăng mỡ máu, tác dụng phụ của một số loại thuốc như Aspirin, steroids,…

Gan nhiễm mỡ ít khi có các triệu chứng rõ ràng, người bệnh có thể cảm thấy bụng hơi ấm ách và khó chịu. Khi tình trạng gan nhiễm mỡ tiến triển, lượng mỡ trong gan quá nhiều, người bệnh có thể có các triệu chứng như: Buồn nôn, đầy bụng, ăn uống kém, sụt cân, mệt mỏi, vàng da,…
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, gan nhiễm mỡ sẽ diễn biến thành viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan, gây đe dọa tính mạng người bệnh.
2. Hình ảnh gan nhiễm mỡ trên siêu âm
Do có nhiều ưu điểm như độ an toàn cao, chi phí thấp, độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong phát hiện gan nhiễm mỡ nên siêu âm gan là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thông dụng, thường được sử dụng nhiều nhất trên lâm sàng.
Độ hồi âm của gan bình thường bằng hoặc tăng nhẹ so với vỏ thận hoặc lách. Các mạch máu trong gan có ranh giới rõ ràng, và bờ sau của gan được mô tả rõ ràng (Hình 1). Gan nhiễm mỡ có thể được chẩn đoán nếu hồi âm của gan vượt trội so với vỏ thận và lách và có sự suy giảm của sóng siêu âm, mất sự rõ nét của cơ hoành, và phân định nghèo nàn các cấu trúc trong gan.


Việc chẩn đoán nhiễm mỡ khu trú và không nhiễm mỡ khu trú là khó khăn hơn so với nhiễm mỡ lan tỏa đồng nhất bởi vì các kết quả hình ảnh có thể giống với các tổn thương khối u. Các kết quả hình ảnh gợi ý giả gan nhiễm mỡ hơn là tổn thương khối thật sự bao gồm: hàm lượng mỡ, vị trí ở các vùng đặc trưng của lắng đọng mỡ hoặc bảo tồn, không có hiệu ứng khối đến các mạch máu và các cấu trúc khác ở gan, có dạng bản đồ hơn là dạng hình tròn hoặc hình bầu dục, giới hạn không rõ, và sự ngấm thuốc tương phản tương tự hoặc ít hơn so với nhu mô gan bình thường.
Các khu vực có liên quan thường là tương đối nhỏ, nhưng thỉnh thoảng có thể có những vùng nhiễm mỡ khu trú không đồng nhất hợp nhất và vùng không nhiễm mỡ rộng lớn ở gan.

3. Đánh giá mức độ gan nhiễm mỡ trên siêu âm gan
Theo Hasen-Ansert chia gan nhiễm mỡ thành 03 độ theo độ hồi âm và hút âm:
- Mức độ 1: gan tăng âm nhẹ, mức độ hút âm chưa có sự thay đổi đáng kể, vẫn còn xác định được cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạch trong gan.
- Mức độ 2: gia tăng sự lan tỏa độ hồi âm và hút âm, khả năng xác định được bờ các tĩnh mạch trong gan và cơ hoành đã giảm đi nhiều.
- Mức độ 3: gia tăng rõ rệt mức độ hồi âm và hút âm, không còn nhận diện được đường bờ các tĩnh mạch trong gan, cơ hoành, một phần nhu mô gan ở phân thùy sau gan phải trên mặt cắt dưới sườn.
4. Độ chính xác của siêu âm gan chẩn đoán, đánh giá gan nhiễm mỡ
Do siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phụ thuộc vào mắt nhìn của bác sĩ nên có tính chủ quan cao. Kết quả chẩn đoán có thể không chính xác nếu bác sĩ siêu âm thiếu kinh nghiệm hoặc cài đặt máy không đúng.
Bên cạnh đó, siêu âm gan không phân biệt được gan nhiễm mỡ đơn thuần hay thoái hóa mỡ gây viêm gan. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh chụp CT hoặc MRI,…
Tham khảo: