Viêm gan B mạn tính (CHB) là một trong những bệnh lý gan phổ biến trên toàn cầu, ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người. Tháng 3/2024, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố hướng dẫn mới, cung cấp các khuyến nghị dựa trên bằng chứng về chẩn đoán và điều trị bệnh này. Những cải tiến này không chỉ hướng đến cải thiện chất lượng điều trị mà còn giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách toàn diện.
A. Ai cần điều trị bằng thuốc kháng vi-rút?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cập nhật hướng dẫn để xác định những đối tượng cần điều trị bằng thuốc kháng vi-rút, giúp đảm bảo hiệu quả và an toàn trong điều trị viêm gan B mạn tính. Những nhóm sau đây được khuyến nghị điều trị:
- Người có dấu hiệu tổn thương gan nghiêm trọng:
- Xơ hóa gan (mức F2 trở lên) hoặc xơ gan (mức F4), xác định qua:
- Điểm APRI (Chỉ số xơ hóa gan) > 0,5 đối với xơ hóa hoặc > 1 đối với xơ gan.
- Phương pháp đo đàn hồi thoáng qua (FibroScan): giá trị > 7 kPa (xơ hóa) hoặc > 12,5 kPa (xơ gan).
- Xơ hóa gan (mức F2 trở lên) hoặc xơ gan (mức F4), xác định qua:
- Người có nồng độ HBV DNA và ALT cao bất thường:
- HBV DNA > 2000 IU/mL.
- Nồng độ ALT vượt ngưỡng bình thường (30U/L đối với nam và 19U/L đối với nữ) ít nhất hai lần trong vòng 6-12 tháng liên tiếp.
- Người thuộc nhóm nguy cơ cao hoặc có bệnh lý đồng nhiễm:
- Bệnh nhân đồng nhiễm HIV, viêm gan D hoặc viêm gan C.
- Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư gan hoặc xơ gan.
- Có các biểu hiện ngoài gan, như viêm cầu thận hoặc viêm đa khớp.
- Các yếu tố làm tăng nguy cơ tổn thương gan, chẳng hạn như sử dụng thuốc ức chế miễn dịch (steroid dài hạn, ghép tạng) hoặc các bệnh đi kèm như gan nhiễm mỡ.
- Người không thể xét nghiệm HBV DNA:
- Được chẩn đoán dựa trên nồng độ ALT cao bất thường (> 2 lần so với ngưỡng bình thường) kéo dài từ 6-12 tháng.
Những tiêu chí này áp dụng không chỉ cho người trưởng thành mà còn cho thanh thiếu niên từ 12 tuổi trở lên, bao gồm phụ nữ có thai hoặc đang trong độ tuổi sinh đẻ. Việc mở rộng nhóm đối tượng giúp tăng khả năng điều trị sớm, từ đó giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài như xơ gan hoặc ung thư gan.
B. Điều trị kháng vi-rút hàng đầu
WHO đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc lựa chọn thuốc kháng vi-rút phù hợp nhằm tối ưu hóa hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ kháng thuốc. Hướng dẫn mới nhất đưa ra các khuyến nghị rõ ràng như sau:
- Tránh sử dụng thuốc có rào cản di truyền thấp:
- Các loại thuốc như lamivudine, adefovir digivoxil hoặc telbivudine không còn được khuyến nghị sử dụng do nguy cơ cao dẫn đến kháng thuốc. Điều này có thể làm giảm hiệu quả điều trị và tăng nguy cơ tiến triển bệnh.
- Lựa chọn hàng đầu:
- TDF (tenofovir disoproxil fumarate) hoặc ETV (entecavir):
- Đây là hai loại thuốc kháng vi-rút được ưu tiên vì hiệu quả cao và nguy cơ kháng thuốc thấp.
- Kết hợp TDF + lamivudine (3TC) hoặc TDF + FTC:
- Là lựa chọn thay thế trong trường hợp không có đơn trị liệu TDF.
- TDF (tenofovir disoproxil fumarate) hoặc ETV (entecavir):
- Các lựa chọn thay thế mới:
- Đối với bệnh nhân gặp các vấn đề đặc biệt như loãng xương hoặc suy giảm chức năng thận:
- ETV hoặc TAF (tenofovir alafenamide) được khuyến nghị để giảm tác động phụ lên xương và thận.
- Đối với trẻ em và thanh thiếu niên:
- ETV được khuyến nghị cho trẻ từ 2 tuổi trở lên.
- TAF phù hợp với thanh thiếu niên từ 12 tuổi trở lên.
- Đối với bệnh nhân gặp các vấn đề đặc biệt như loãng xương hoặc suy giảm chức năng thận:
Những khuyến nghị này không chỉ giúp cá nhân hóa liệu trình điều trị mà còn nâng cao hiệu quả kiểm soát viêm gan B trên quy mô toàn cầu. Việc sử dụng đúng loại thuốc phù hợp sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng lâu dài và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
🞂 Download Guidelines [TẠI ĐÂY]
C. Lời kết
Hướng dẫn mới năm 2024 của WHO đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc điều trị viêm gan B mạn tính, mang đến những phương pháp điều trị hiện đại, hiệu quả hơn và giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như xơ gan hay ung thư gan. Những cập nhật này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sống của bệnh nhân mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh ở quy mô cộng đồng.
Nếu bạn hoặc người thân đang sống chung với viêm gan B, hãy:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa: Để được đánh giá tình trạng sức khỏe và tư vấn liệu trình điều trị phù hợp nhất.
- Thực hiện các xét nghiệm cần thiết: Để xác định mức độ tổn thương gan và tình trạng vi-rút, từ đó đưa ra hướng điều trị tối ưu.
- Tuân thủ phác đồ điều trị: Điều trị đúng cách không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn ngăn chặn sự lây lan của vi-rút trong cộng đồng.
Viêm gan B có thể được kiểm soát hiệu quả nếu bạn hành động sớm và đúng cách. Hãy chủ động tìm hiểu và thực hiện các bước điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và những người xung quanh. Sức khỏe của bạn là nền tảng cho một tương lai bền vững và hạnh phúc!
