Gan nhiễm mỡ là bệnh lý gan phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ trong độ tuổi dậy thì. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nội dung dưới đây cung cấp các thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em.
1. Gan nhiễm mỡ là gì?
Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ chất béo trong gan quá mức và bao phủ các tế bào gan làm cho chức năng gan suy giảm, hạn chế vai trò chống độc của gan, tạo điều kiện thuận lợi cho các độc tố, vi rút, vi khuẩn, kí sinh trùng từ ruột và bên ngoài xâm nhập gây bệnh viêm gan.
Gan nhiễm mỡ là một trong những bệnh lý gan phổ biến nhất hiện nay. Gan nhiễm mỡ có thể gặp ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em.
Trước đây, gan nhiễm mỡ thường được cho là bệnh lý chỉ gặp ở người lớn, đặc biệt là người béo phì, thừa cân, uống nhiều rượu bia. Tuy nhiên, hiện nay, gan nhiễm mỡ cũng đang trở nên phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ trong độ tuổi dậy thì.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism vào năm 2020 cho thấy, trẻ em mắc gan nhiễm mỡ có nguy cơ mắc dậy thì sớm cao hơn 2 lần so với trẻ em không mắc gan nhiễm mỡ. Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã theo dõi 1.200 trẻ em từ 6 đến 12 tuổi trong vòng 5 năm. Kết quả cho thấy, trẻ em mắc gan nhiễm mỡ có nồng độ leptin cao hơn, một loại hormone có liên quan đến sự phát triển của dậy thì.
Nguy hiểm hơn, nếu không được điều trị kịp thời, gan nhiễm mỡ ở trẻ em có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm sau:
- Viêm gan: Chất béo dư thừa trong gan có thể gây viêm gan, làm tổn thương các tế bào gan.
- Xơ gan: Viêm gan kéo dài có thể dẫn đến xơ gan, là tình trạng gan bị xơ cứng, mất chức năng.
- Ung thư gan: Xơ gan có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan.
2. Nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ ở trẻ em
Có nhiều nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ ở trẻ em, trong đó phải kể đến các nguyên nhân chính sau:
– Thừa cân, béo phì
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra gan nhiễm mỡ ở trẻ em. Khi trẻ em thừa cân, béo phì, lượng mỡ trong cơ thể tăng cao, trong đó có mỡ tích tụ trong gan.
Có nhiều nguyên nhân làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì ở trẻ em, trong đó có 02 nguyên nhân phổ biến:
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn uống nhiều chất béo, đường, calo có thể làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ ở trẻ em.
- Lười vận động: Lười vận động làm giảm khả năng đốt cháy calo, dẫn đến tích tụ mỡ trong cơ thể, trong đó có mỡ trong gan.
– Các bệnh lý mãn tính
Một số bệnh lý mãn tính có thể gây ra gan nhiễm mỡ ở trẻ em, bao gồm:
- Đái tháo đường
- Hội chứng chuyển hóa
- Rối loạn chuyển hóa lipid
- Thiếu máu hồng cầu hình liềm
- Bệnh Wilson
– Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc có thể gây hại cho gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ, bao gồm:
- Thuốc chống co giật
- Thuốc steroid
- Thuốc hóa trị
- Thuốc kháng virus
– Di truyền
Một số gen nhất định có thể làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ ở trẻ em.
3. Triệu chứng gan nhiễm mỡ ở trẻ em
Gan nhiễm mỡ ở trẻ em thường diễn biến thầm lặng, không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Trẻ em có thể không có triệu chứng ngay cả khi bệnh tiến triển thành xơ gan. Tuy nhiên, một khi các triệu chứng phát sinh, trẻ có thể đã bị tổn thương gan vĩnh viễn.
Trong một số trường hợp, ở giai đoạn đầu của bệnh, trẻ có thể có một số triệu chứng sau:
- Mệt mỏi
- Sụt cân
- Chán ăn
- Đau bụng
Nếu bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em không được điều trị, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn, gây ra các triệu chứng nặng rõ ràng hơn, bao gồm:
- Vàng da
- Vàng mắt
- Nước tiểu sẫm màu
- Phân nhạt màu
- Buồn nôn
- Ói mửa
- Đau bụng dữ dội
- Sưng phù
- Chảy máu bất thường
Gan nhiễm mỡ ở trẻ em có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm, như: Viêm gan, xơ gan, ung thư gan. Do đó, cha mẹ cần theo dõi sát sao sức khỏe của trẻ, đặc biệt là trẻ thừa cân, béo phì để phát hiện sớm các dấu hiệu nghi ngờ mắc gan nhiễm mỡ và đưa trẻ đi khám và điều trị kịp thời.
4. Điều trị gan nhiễm mở ở trẻ em
Mục tiêu của điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em là kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh, giảm lượng mỡ trong gan và ngăn ngừa biến chứng. Điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em chủ yếu tập trung vào việc thay đổi lối sống của trẻ, cụ thể:
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Tăng cường vận động thể dục
- Ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, đồ ăn nhanh
Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần phải sử dụng thuốc để điều trị.
5. Phòng ngừa gan nhiễm mỡ ở trẻ em
Gan nhiễm mỡ ở trẻ là một bệnh nguy hiểm nhưng dễ phòng ngừa. Để phòng ngừa gan nhiễm mỡ ở trẻ em, cha mẹ cần:
- Cho trẻ ăn uống lành mạnh, cân bằng: Hạn chế cho trẻ ăn các thực phẩm nhiều chất béo, đường, calo. Tăng cường cho trẻ ăn các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất.
- Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên: Trẻ em nên dành ít nhất 60 phút mỗi ngày để vận động.
- Kiểm soát cân nặng của trẻ: Trẻ em thừa cân, béo phì cần được theo dõi và điều trị kịp thời.
Nếu trẻ có các dấu hiệu nghi ngờ mắc gan nhiễm mỡ, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
6. Lời kết
Gan nhiễm mỡ là bệnh lý gan phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ trong độ tuổi dậy thì. Gan nhiễm mỡ ở trẻ em có thể là một yếu tố nguy cơ gây dậy thì sớm ở trẻ. Nguy hiểm hơn, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, cha mẹ cần theo dõi sát sao sức khỏe của trẻ, đặc biệt là trẻ thừa cân, béo phì để phát hiện sớm các dấu hiệu nghi ngờ và đưa trẻ đi khám, điều trị kịp thời.
