Theo ghi nhận thực tế tại Phòng khám chuyên khoa – Công ty TNHH Bệnh Viện Gan Tâm Đức, gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ có xu ngày càng trở nên phổ biến. Thậm chí, rất nhiều người còn mắc đồng thời cả 2 bệnh trên khiến cho việc điều trị và quản lý bệnh thêm khó khăn.

Trước khi tìm hiểu xem gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ bệnh nào nguy hiểm hơn, chúng ta cần hiểu về 2 bệnh này.
1. Gan nhiễm mỡ là gì?
Ở cơ thể người khỏe mạnh không mắc gan nhiễm mỡ, cấu trúc của lá gan sẽ có khoảng 3 – 5% trọng lượng là mỡ. Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ hay chất béo trong tế bào gan vượt quá mức 5% trọng lượng gan. Những người bệnh ở mức độ nặng thì có thể chiếm hơn 50% trọng lượng của gan.
Gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu không có dấu hiệu rõ ràng, ít ảnh hưỡng tới sức khỏe. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến biến chứng gây viêm, xơ gan và thậm chí là ung thư gan.
Nguyên nhân chính dẫn đến gan nhiễm mỡ là do chế độ ăn uống không lành mạnh, thường sử dụng rượu bia, thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ… Ngoài ra, người mắc bệnh tiểu đường, béo phì, viêm gan siêu vi, rối loạn mỡ máu… cũng có khả năng bị gan nhiễm mỡ cao hơn so với người bình thường.
2. Máu nhiễm mỡ là gì?
Trong máu vốn có một tỷ lệ mỡ nhất định, được đánh giá bởi các chỉ số xét nghiệm cholesterol, triglycerid… Khi chỉ số này cao hơn mức cho phép thì đó chính là tình trạng máu nhiễm mỡ (còn gọi là mỡ máu cao, rối loạn chuyển hóa lipid máu)
Máu nhiễm mỡ không có triệu chứng rõ ràng nên người bệnh thường khó nhận biết. Nhiều trường hợp người bệnh chỉ phát hiện ra mình bị máu nhiễm mỡ khi khám sức khỏe định kỳ hoặc bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng. Đặc biệt, bệnh mỡ máu cao ở người trẻ tuổi thường diễn biến thầm kín, khó nhận biết hơn bệnh mỡ máu cao ở người già.
Cũng giống như bệnh gan nhiễm mỡ, nguyên nhân gây ra tình trạng máu nhiễm mỡ có thể đến từ chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học, thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc lá; bệnh béo phì, lười vận động; yếu tố di truyền; ảnh hưởng từ các bệnh lý khác…
3. Mối liên quan giữa gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ đều thuộc nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa, chúng thường đi chung “một cặp”, cơ chế gây bệnh, điều trị cũng giống nhau. Loại này cao có thể là nguyên nhân gây ra loại kia và ngược lại. và có cơ chế gây bệnh giống nhau. Do đó, nếu bạn mắc 1 trong 2 bệnh thì có nguy cơ mắc cả 2.
– Người bị gan nhiễm mỡ có nguy cơ bị máu nhiễm mỡ
Một trong số các chức năng của gan là tổng hợp và chuyển hóa chất béo. Khi gan bị nhiễm mỡ đồng nghĩa với việc chức năng gan suy giảm, quá trình điều hòa và chuyển hóa lipid vì thế bị rối loạn. Đây chính là nguyên nhân sinh ra tình trạng rối loạn lipid máu hay còn gọi là máu nhiễm mỡ.
– Người bị máu nhiễm mỡ có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ
Thực tế cho thấy, người bị máu mỡ cao có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ. Gan có vai trò chuyển hóa lipid, nếu lượng lipid trong máu đi qua gan quá nhiều dẫn tới hàm lượng cholesterol trong máu tăng cao. Khi hàm lượng cholesterol trong máu quá cao, vượt quá khả năng chuyển hóa của gan sẽ khiến cho mỡ trong máu tồn đọng trong gan và gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Rối loạn mỡ máu ở người bệnh gan nhiễm mỡ được đặc trưng bởi tăng triglyceride huyết thanh, tăng các hạt lipoprotein tỷ trọng thấp, tăng LDL, và giảm lượng HDL. Qua các báo cáo khảo sát ghi nhận đến 81% những bệnh nhân xơ gan không do rượu phát hiện có tăng triglyceride. Các rối loạn mỡ máu (gồm tăng cholesterol toàn phần, tăng LDL-cholesterol, tăng triglyceride, giảm HDl-cholesterol) có liên quan đến sự hiện diện và mức độ trầm trọng của gan nhiễm mỡ.
4. Gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ – Bệnh nào nguy hiểm hơn ?
Đặc điểm chung hai bệnh gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ: Đây đều là bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa, diễn tiến âm thầm và thường gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe nếu không điều trị kéo dài.
Về tác hại, máu nhiễm mỡ kéo dài sẽ tạo thành mảng xơ vữa động mạch, làm tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu trong cơ thể. Nếu tắc mạch não gây nhồi máu não, tắc mạch ở tim gây nhồi máu cơ tim, tắc mạch chi là tắc mạch tay chân. Ngoài ra, mỡ máu cao có thể dẫn tới các bệnh lý: viêm tụy, tiểu đường type 2, cao huyết áp,…
Gan nhiễm mỡ trong thời gian dài cũng có thể tiến triển thành viêm gan, xơ gan, ung thư gan…
Như vậy cả hai bệnh đều ít ảnh hưởng tới sức khỏe khi ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu không điều trị sớm thì cả hai bệnh đều rất nguy hiểm, có thể nguy hiểm tới tính mạng. Nếu xét về thời gian diễn tiến của bệnh thì bệnh máu nhiễm mỡ có thể gây ra các biến chứng sớm hơn và mức độ nguy hiểm cũng cao hơn so với bệnh gan nhiễm mỡ, người bệnh có thể bị tiểu đường type 2, đột quỵ,…
5. Lời khuyên của bác sĩ
Bệnh gan nhiễm mỡ và máu nhiễm mỡ là các bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa, nguyên nhân của bệnh có thể liên quan đến chế độ ăn uống không khoa học, ít vận động, nhưng cũng có thể do các bệnh lý gây ra. Dù làm nam hay nữ, ở bất kỳ độ tuổi nào, dù mập hay ốm (gầy) thì đều có thể mắc hai bệnh này.
Ở giai đoạn đầu, hai bệnh này diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng nên thường ít được phát hiện. Khi bệnh ở giai đoạn nặng hơn, sức khỏe bị ảnh hưởng thì người bệnh mới phát hiện ra bệnh, lúc này việc điều trị sẽ tốn nhiều thời gian và chi phí hơn. Do đó, cách tốt nhất để phòng bệnh là chúng ta nên khám sức khỏe định kỳ mỗi 3-6 tháng để kiểm tra tình trạng sức khỏe của mình. Việc phát hiện sớm và điều trị sớm sẽ giúp ngăn chặn những biến chứng của bệnh và tiết kiệm thời gian điều trị bệnh và chi phí điều trị bệnh.