Gan nhiễm mỡ là một bệnh nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể điều trị nhờ chế độ ăn uống và lối sống. Vậy khi chẩn đoán bệnh gan nhiễm mỡ chúng ta cần duy trì lối sống như thế nào?
1. Sơ lược về bệnh gan nhiễm mỡ
Bình thường, lượng mỡ trong gan chiếm từ 0,8 đến 1,5% và tồn tại dưới dạng các phân tử nhỏ không quan sát được bằng kính hiển vi quang học. Tuy nhiên, khi lượng mỡ trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan và tích lũy dưới dạng các hạt triglyceride thấy được dưới kính hiển vi quang học thì đây được xác định là bệnh lý gan nhiễm mỡ.
Về lý thuyết, gan nhiễm mỡ được chia thành 03 cấp độ:
- Gan nhiễm mỡ cấp độ 1: tỷ lệ mỡ chiếm 5 – 10% trên tổng trọng lượng của gan.
- Gan nhiễm mỡ cấp độ 2: tỷ lệ mỡ ở cấp độ 2 đã lên đến 10 – 25% trọng lượng của gan.
- Gan nhiễm mỡ cấp độ 3: là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm mỡ ở gan và là giai đoạn nguy hiểm nhất, rất khó điều trị và phục hồi, thậm chí có thể tử vong hoặc tăng các biến chứng về gan như xơ gan, ung thư gan.
2. Tự chữa gan nhiễm mỡ bằng chế độ ăn uống và lối sống
Khi đời sống con người càng phát triển thì lối sống cũng như chế độ ăn uống có nhiều thay đổi khiến tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ ngày càng tăng. Bệnh do rất nhiều nguyên nhân gây ra nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát bằng chế độ ăn uống và lối sống, duy trì chế độ luyện tập thể thao để nâng cao sức đề kháng và tăng chuyển hóa của tế bào gan.
– Không uống rượu, bia
- Bạn không nên uống rượu bia nếu bệnh gan nhiễm mỡ do rượu. Việc uống rượu làm ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đến gan.
– Cần tránh một số loại thực phẩm
- Chất béo bão hòa sẽ làm cho cơ thể tích tụ chất béo trong gan. Các chất béo bão hòa có trong thịt gia cầm, trừ thịt nạc trắng, phô mai, sữa chua, các đồ ăn nướng và thực phẩm chiên làm bằng dầu cọ hoặc dầu dừa.
- Các mặt hàng có đường như kẹo, soda thông thường và các loại thực phẩm khác có thêm đường bao gồm siro ngô hàm lượng cao fructose cũng nên tránh hoặc hạn chế sử dụng đối với bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
– Giảm cholesterol
- Giữ cho gan khỏe mạnh bằng cách giữ cho cholesterol và chất béo trung tính (chất béo trong máu) ở mức khỏe mạnh. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, có nguồn gốc thực vật, tập thể dục thường xuyên và uống thuốc nếu bác sĩ kê đơn. Điều này có thể giúp kiểm soát cholesterol và chất béo trung tính để gan trở nên khỏe mạnh hơn.
– Chọn đúng chất béo
- Các tế bào sử dụng glucose (là một loại đường) để tạo năng lượng Insulin giúp đưa glucose từ thức ăn được tiêu hóa vào tế bào. Những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ thường có một tình trạng gọi là kháng insulin, điều đó có nghĩa là cơ thể tạo ra insulin nhưng không sử dụng nó một cách hiệu quả khiến Glucose tích tụ trong máu và gan biến thành mỡ.
- Một số chất béo trong chế độ ăn uống có thể giúp cơ thể sử dụng insulin tốt hơn, nghĩa là sẽ giúp các tế bào có thể hấp thụ glucose và gan không cần tạo và lưu trữ chất béo. Đó là các chất béo như: Axit béo omega-3, được tìm thấy trong cá, dầu cá, dầu thực vật, các loại hạt (đặc biệt là quả óc chó), hạt lanh, dầu hạt lanh, rau và chất béo không bão hòa đơn trong các nguồn thực vật như ô liu, các loại hạt, bơ.
– Bổ sung các chất chống oxy hóa
- Các tế bào bị hư hại khi các chất dinh dưỡng không được phá vỡ đúng cách, điều này có thể dẫn đến sự tích tụ chất béo trong gan. Nhưng các hợp chất được gọi là chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ các tế bào khỏi vấn đề này.
- Chất oxy hóa có thể tìm thấy trong các loại thực phẩm như cà phê, trà xanh, tỏi sống, trái cây, đặc biệt là quả mọng, rau và các loại dầu ăn có nguồn gốc thực vật lỏng với chất béo không bão hòa đơn, như dầu ô liu hoặc dầu canola.
– Các thực phẩm bổ sung tốt cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ
- Vitamin D nên được ưu tiên trong chế độ ăn kiêng với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
- Thực tế, cơ thể bạn tạo ra vitamin D khi chúng ta ở ngoài nắng và cơ thể cũng có thể có nó trong một số sản phẩm sữa, vì thế những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ có thể sử dụng các loại sữa, tuy nhiên nên chọn sữa ít béo vì chúng có ít chất béo bão hòa.
- Mức độ Kali thấp có thể liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Kali thường có trong các loài cá như cá hồi và cá mòi. Nó cũng có trong rau bao gồm bông cải xanh, đậu Hà Lan, khoai lang và các loại trái cây như chuối, kiwi và quả mơ. Thực phẩm từ sữa, như sữa và sữa chua cũng có nhiều kali.
– Giảm cân
- Chỉ giảm 5% trọng lượng cơ thể cũng có thể làm giảm chất béo trong gan. Theo đó, việc giảm từ 7% đến 10% trọng lượng cơ thể sẽ giảm viêm và tỷ lệ tổn thương cho các tế bào gan.
- Tuy nhiên, việc giảm cân nhanh chóng cũng có thể làm ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe hoặc là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe khác. Vì thế nếu giảm cân bạn cần cân nhắc và nhờ sự tư vấn từ bác sĩ.
– Tập thể dục cho gan khỏe mạnh
- Tập thể dục nhịp điệu có thể cắt giảm lượng chất béo trong gan. Tập luyện nặng cũng có thể làm giảm viêm. Các bài tập rèn luyện sức đề kháng hoặc sức mạnh, như nâng tạ, cũng có thể cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ.
- Đặt mục tiêu tập thể dục từ trung bình đến cao từ 30 đến 60 phút trở lên trong ít nhất 5 ngày một tuần và luyện tập sức mạnh từ trung bình đến cao cấp 3 ngày một tuần.
3. Lời kết
Đối với người mắc gan nhiễm mỡ không do rượu giai đoạn 1, người bệnh có thể tự điều trị tại nhà bằng cách kiểm soát cân nặng và tập thể thao, thay đổi chế độ sinh hoạt khoa học, lành mạnh, có thể kết hợp sử dụng một số bài thuốc dân gian hỗ trợ.
Tuy nhiên, ở giai đoạn 2 thì ngoài việc kiểm soát cân nặng, chế độ ăn uống và sinh hoạt, người bệnh còn cần sử dụng thuốc điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
Bệnh gan nhiễm mỡ có nguy cơ đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Do đó, sàng lọc gan – mật định kỳ là cách tốt nhất để phòng ngừa và phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu, giúp bạn có phác đồ điều trị bệnh kịp thời và hiệu quả.
