Bệnh gout, trước đây được xem là “bệnh của nhà giàu” hiện nay đã trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến trong cộng đồng, đặc biệt tại các thành phố lớn ở Việt Nam. Xu hướng gia tăng tỷ lệ mắc bệnh chủ yếu do lối sống hiện đại, chế độ ăn uống không lành mạnh, và thói quen sử dụng bia rượu thường xuyên. Đáng chú ý, độ tuổi mắc bệnh cũng ngày càng trẻ hóa.
1. Tỷ lệ mắc bệnh gout tại Việt Nam
Bệnh gout hiện nay không còn là một căn bệnh hiếm gặp, đặc biệt tại các đô thị lớn. Tuy nhiên, hiện chưa có thống kê chính thức từ Bộ Y tế Việt Nam hoặc tổ chức y tế quốc tế như WHO về tỷ lệ mắc gout tại Việt Nam trong những năm gần đây. Dựa trên các nghiên cứu dịch tễ học quốc tế, tỷ lệ mắc gout thường được ước tính nằm trong khoảng 0,5% đến 1% dân số trưởng thành, và số liệu này thường được các cơ sở y tế trong nước sử dụng làm cơ sở tham chiếu. Tại Việt Nam, tình trạng gia tăng bệnh gout tại các khu vực thành thị là một dấu hiệu đáng lo ngại, phản ánh sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống của người dân.
– Sự khác biệt giữa các khu vực
Các khu vực thành thị ở Việt Nam ghi nhận tỷ lệ mắc bệnh gout có thể cao hơn mức trung bình ước tính. Nguyên nhân chính được cho là do chế độ ăn uống không lành mạnh, với thực đơn giàu purin từ các loại thực phẩm như hải sản, thịt đỏ, và rượu bia. Cùng với đó, lối sống ít vận động cũng khiến nguy cơ mắc gout gia tăng. Các bệnh viện lớn như Chợ Rẫy và Nhân dân 115 đã báo cáo sự gia tăng đáng kể số lượng bệnh nhân mắc gout, đặc biệt trong nhóm nam giới từ 30-040 tuổi và phụ nữ sau mãn kinh.
– Nguyên nhân gia tăng tỷ lệ mắc bệnh gout
Bệnh gout liên quan trực tiếp đến lối sống và thói quen sinh hoạt, với các yếu tố nguy cơ chính bao gồm:
- Chế độ ăn uống giàu purin: Hải sản, thịt đỏ, và các loại thực phẩm chứa nhiều purin là tác nhân quan trọng làm tăng nồng độ acid uric trong máu. Khi cơ thể không chuyển hóa và đào thải được acid uric dư thừa, chúng sẽ tích tụ trong khớp, gây ra các cơn đau gout cấp.
- Thói quen sử dụng rượu bia: Rượu, đặc biệt là bia, không chỉ cung cấp lượng lớn purin mà còn cản trở quá trình bài tiết acid uric qua thận, làm gia tăng nguy cơ mắc gout và các đợt viêm cấp tính.
- Béo phì và lối sống ít vận động: Lối sống hiện đại với ít hoạt động thể chất và chế độ ăn uống giàu năng lượng dẫn đến béo phì – một yếu tố nguy cơ chính không chỉ của gout mà còn của các bệnh lý chuyển hóa khác như tiểu đường, cao huyết áp.
2. Hướng dẫn phòng ngừa và kiểm soát bệnh gout
Bệnh gout, mặc dù có thể được điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm, nhưng việc phòng ngừa vẫn là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Thực tế, bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, bạn có thể kiểm soát và ngăn ngừa sự phát triển của bệnh gout. Dưới đây là những bước đơn giản nhưng quan trọng mà mỗi cá nhân có thể thực hiện để bảo vệ sức khỏe của mình.
– Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất lớn đến nguy cơ mắc bệnh gout. Một trong những yếu tố quan trọng nhất là hạn chế các thực phẩm giàu purin, vì purin có thể chuyển hóa thành acid uric trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout. Các thực phẩm giàu purin như hải sản, thịt đỏ, và các loại thức ăn chế biến sẵn nên được ăn với mức độ vừa phải. Thay vào đó, hãy ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, và ngũ cốc nguyên hạt, vì những thực phẩm này giúp giảm lượng purin trong cơ thể, đồng thời cung cấp chất xơ và các dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe.
Ngoài ra, các thực phẩm như sữa ít béo và các chế phẩm từ sữa cũng có tác dụng giảm nồng độ acid uric trong máu, giúp giảm nguy cơ phát bệnh gout. Một nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy việc ăn nhiều rau xanh và trái cây có thể giúp giảm thiểu đáng kể khả năng mắc bệnh gout. Kiểm soát việc tiêu thụ rượu bia
Rượu, đặc biệt là bia, là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout. Rượu có thể làm giảm khả năng thải trừ acid uric qua thận, khiến nồng độ acid uric trong máu tăng cao. Bia, với hàm lượng purin cao, càng làm tăng nguy cơ mắc gout. Vì vậy, hạn chế tiêu thụ bia và rượu là một biện pháp quan trọng để phòng ngừa gout.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí American Journal of Medicine, việc giảm lượng bia và rượu tiêu thụ có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng của bệnh gout và ngăn ngừa các đợt viêm cấp tính.
– Tăng cường vận động
Một yếu tố quan trọng khác trong việc phòng ngừa gout là tăng cường vận động. Việc tập thể dục đều đặn giúp duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý, giảm nguy cơ béo phì, một yếu tố nguy cơ lớn của bệnh gout. Ngoài ra, việc vận động thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm tình trạng viêm trong cơ thể và giúp bài tiết chất thải (bao gồm cả acid uric) hiệu quả hơn.
Các bác sĩ khuyến nghị nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, hoặc đạp xe. Không cần phải tập luyện quá mức, nhưng việc duy trì một thói quen vận động đều đặn sẽ giúp cơ thể luôn khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc gout.
– Khám sức khỏe định kỳ
Việc khám sức khỏe định kỳ là một phần không thể thiếu trong việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh gout. Thường xuyên kiểm tra nồng độ acid uric trong máu sẽ giúp bạn phát hiện sớm tình trạng thừa acid uric, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời. Đặc biệt, những người có tiền sử gia đình mắc gout hoặc đang có dấu hiệu béo phì, cao huyết áp, hoặc mắc bệnh tiểu đường nên chú trọng đến việc kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm.
Các bác sĩ cũng khuyến cáo rằng việc kiểm tra các chỉ số sức khỏe như huyết áp, cholesterol và đường huyết có thể giúp phòng ngừa các bệnh lý chuyển hóa, trong đó có gout. Nếu được phát hiện sớm, bệnh gout hoàn toàn có thể được điều trị hiệu quả, giúp tránh được những biến chứng nghiêm trọng.
3. Lời kết
Tỷ lệ mắc bệnh gout tại Việt Nam có thể dao động từ 0,5% đến 1% dân số trưởng thành, nhưng tại các khu vực thành thị, tỷ lệ này có xu hướng cao hơn. Các báo cáo nhấn mạnh rằng Việt Nam có đặc điểm gia tăng tỷ lệ gout trong các nhóm trẻ tuổi hơn so với các nước phát triển, điều này cho thấy một xu hướng đáng lo ngại cần được kiểm soát chặt chẽ hơn trong cộng đồng.
Phòng ngừa và kiểm soát bệnh gout không phải là điều quá khó khăn nếu bạn thực hiện những thay đổi nhỏ nhưng quan trọng trong lối sống hàng ngày. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát bia rượu, tăng cường vận động và khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ mắc gout và sống khỏe mạnh hơn. Hãy luôn nhớ rằng, phòng bệnh vẫn luôn tốt hơn chữa bệnh, và mỗi bước bạn thực hiện hôm nay sẽ giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ trực tiếp Phòng khám chuyên khoa – Công ty CP Bệnh Viện Gan Tâm Đức để được tư vấn, hỗ trợ.
Nguồn tham khảo
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): Các yếu tố nguy cơ gây bệnh gout trên toàn cầu.
- Bệnh viện Chợ Rẫy: Báo cáo số liệu bệnh nhân gout tại TP. Hồ Chí Minh.
- Bệnh viện Nhân dân 115: Tài liệu hội thảo chuyên đề về bệnh gout, 2022.
- Trang thông tin y tế Dak Nông: Phân tích chi tiết về bệnh gout và cách điều trị
