Ung thư biểu mô tế bào gan là một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm, thường gặp ở những người mắc bệnh viêm gan B, viêm gan C. Có lẽ vì lý do đó mà khi nhắc đến ung thư biểu mô tế bào gan, nhiều người lo ngại về khả năng lây lan của căn bệnh này. Vậy ung thư biểu mô tế bào gan có lây không? Để giải tỏa những thắc mắc và lo lắng, Quý vị hãy cùng Phòng khám chuyên khoa – Công ty CP Bệnh Viện Gan Tâm Đức tìm hiểu rõ hơn về khả năng lây truyền và các yếu tố liên quan đến loại ung thư này.

1. Ung thư biểu mô tế bào gan là gì?
Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, với nhiều chức năng thiết yếu như lọc và loại bỏ độc tố, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và chuyển hóa chất. Gan không chỉ chịu trách nhiệm xử lý các chất dinh dưỡng từ thực phẩm mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất mật, giúp tiêu hóa chất béo và giữ cho cơ thể cân bằng hóa học. Khi gan bị tổn thương do các bệnh lý như viêm gan B và C, chức năng của nó bị suy giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành các tế bào bất thường. Đây là lý do tại sao những người có tiền sử mắc các bệnh lý về gan lại có nguy cơ cao mắc ung thư biểu mô tế bào gan.
Ung thư biểu mô tế bào gan (Hepatocellular carcinoma – HCC) là loại ung thư phát triển từ các tế bào biểu mô trong gan, thường gặp nhất ở những người có tiền sử mắc các bệnh lý về gan, đặc biệt là viêm gan B và C. Ung thư biểu mô tế bào gan bắt đầu phát triển khi các tế bào gan trở nên bất thường và bắt đầu phân chia không kiểm soát. Sự tăng sinh không kiểm soát này dẫn đến sự hình thành của khối u trong gan. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, khối u có thể phát triển lớn hơn và xâm lấn các mô xung quanh, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây ra sự bất thường của tế bào gan có thể là do nhiều yếu tố khác nhau, từ việc tiếp xúc với các chất độc hại đến lối sống không lành mạnh, như việc sử dụng rượu bia quá mức hay chế độ ăn uống không cân bằng. Tuy nhiên, điều quan trọng cần biết là ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm.
2. Ung thư biểu mô tế bào gan có lây không?
Ung thư là một bệnh liên quan đến sự phát triển bất thường của các tế bào trong cơ thể, không phải do vi khuẩn hay virus gây ra, vì vậy ung thư biểu mô tế bào gan không lây qua không khí, qua tiếp xúc trực tiếp, hay qua các chất dịch cơ thể. Điều này có nghĩa là bạn không thể bị lây ung thư khi sống chung, chăm sóc hoặc tiếp xúc với người bệnh. Các tế bào ung thư chỉ phát triển từ sự biến đổi bên trong cơ thể người bệnh, không có khả năng lây sang người khác.
Không giống như các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn hoặc virus gây ra, ung thư không thể lây lan từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường như hắt hơi, ôm, bắt tay hay dùng chung đồ dùng. Các tế bào ung thư phát triển từ sự biến đổi trong tế bào của cơ thể, và không thể truyền qua đường không khí, tiếp xúc vật lý, hoặc qua các chất dịch cơ thể như mồ hôi, nước bọt.
Do đó, bạn có thể yên tâm rằng việc tiếp xúc với người mắc ung thư gan, kể cả việc chăm sóc và sống chung với họ, không làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư này.
3. Những yếu tố nguy cơ gây ung thư gan
Mặc dù ung thư biểu mô tế bào gan không lây, nhưng các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh có thể dễ dàng lây nhiễm, đặc biệt là viêm gan B và C. Đây là hai nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan. Viêm gan B và C là các bệnh lý về gan do virus gây ra, có thể lây nhiễm qua các con đường tiếp xúc sau:
- Qua đường máu: Sử dụng chung kim tiêm, vật dụng sắc nhọn hoặc tiếp xúc với máu của người nhiễm bệnh.
- Qua quan hệ tình dục: Viêm gan B và C có thể lây truyền qua quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm virus.
- Từ mẹ sang con: Người mẹ mang virus viêm gan B hoặc C có thể lây truyền cho con trong quá trình sinh nở.
- Sử dụng chung đồ dùng cá nhân: Các vật dụng như bàn chải đánh răng, dao cạo râu có thể là nguồn lây nhiễm nếu chúng tiếp xúc với máu của người nhiễm.
Khi bị lây nhiễm viêm gan B hoặc C, bạn có thể gia tăng khả năng mắc ung thư biểu mô tế bào gan. Những người có tiền sử viêm gan mạn tính thường có nguy cơ cao hơn, vì viêm gan mạn tính có thể dẫn đến tổn thương gan, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan.
Bên cạnh đó, còn có nhiều yếu tố nguy cơ khác dẫn đến ung thư gan, bao gồm:
- Sử dụng rượu bia: Uống nhiều rượu có thể gây xơ gan, một tình trạng tổn thương gan lâu dài, từ đó làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan.
- Béo phì và tiểu đường: Cả hai yếu tố này đều liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), một yếu tố nguy cơ của ung thư gan.
- Tiếp xúc với aflatoxin: Độc tố này có thể tồn tại trong thực phẩm bị nhiễm nấm mốc, thường gặp ở một số loại ngũ cốc và hạt bị bảo quản không đúng cách.
4. Phòng ngừa ung biểu mô tế bào gan
Mặc dù ung thư gan không lây lan, nhưng nếu bệnh nhân mắc đồng thời viêm gan B hoặc C, thì có khả năng lây nhiễm các virus này cho người khác. Viêm gan B và C có thể dẫn đến ung thư gan sau nhiều năm gây tổn thương gan. Việc lây truyền các virus này xảy ra chủ yếu qua máu, từ mẹ sang con, hoặc qua quan hệ tình dục không an toàn.
Do đó, để phòng ngừa viêm gan B và C, chúng ta cần có các biện pháp phòng ngừa thích hợp như tiêm phòng viêm gan B, sử dụng các biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục và tránh dùng chung kim tiêm hoặc vật dụng cá nhân.
Phòng ngừa ung thư gan không chỉ dựa vào việc ngăn ngừa viêm gan mà còn cần chú ý đến các yếu tố khác:
- Tiêm phòng viêm gan B: Đây là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa viêm gan B, từ đó giảm nguy cơ ung thư gan.
- Hạn chế sử dụng rượu bia: Uống rượu có kiểm soát hoặc tránh hoàn toàn để giảm nguy cơ tổn thương gan.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn giúp giảm nguy cơ béo phì, một yếu tố liên quan đến ung thư gan.
- Kiểm soát bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan, vì vậy việc kiểm soát đường huyết là rất quan trọng.
- Khám sức khỏe định kỳ: Đối với những người có nguy cơ cao, đặc biệt là người bị viêm gan B hoặc C, xơ gan, hoặc tiền sử gia đình mắc ung thư gan, việc theo dõi sức khỏe gan định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
5. Kết luận
Tóm lại, ung thư biểu mô tế bào gan không lây qua tiếp xúc. Tuy nhiên, cần chú ý đến việc phòng ngừa các yếu tố nguy cơ như tiêm phòng viêm gan B, tránh lạm dụng rượu bia và giữ lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư gan trong tương lai. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
Lưu ý: Thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của chuyên gia y tế.