Gan to có ảnh hưởng gì không? – Giải đáp từ chuyên gia

Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, đóng vai trò thiết yếu trong việc chuyển hóa thức ăn, lọc bỏ độc tố và sản xuất protein. Tuy nhiên, gan có thể bị tổn thương do nhiều nguyên nhân, dẫn đến tình trạng gan to. Gan to không phải là một bệnh lý mà là dấu hiệu cảnh báo cho các bệnh lý liên quan đến gan. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về gan to, bao gồm nguyên nhân, ảnh hưởng đến sức khỏe, cách phòng ngừa và điều trị.

1. Gan to là gì?

Gan to (Enlarged Liver) là tình trạng kích thước gan tăng hơn so với bình thường. Nó không được xem là một bệnh lý mà chỉ là một dấu hiệu cảnh báo bệnh lý liên quan đến gan hoặc có tại gan mà thôi.

Gan bình thường trơn bóng, màu đỏ nâu, dễ bị nghiền nát và dễ bị lún. Tùy tình trạng sinh lý và bệnh lý mà trọng lượng gan của mỗi người khác nhau. Kích thước của gan được tính tại chỗ to nhất, chiều dài khoảng 25 – 28cm, dày khoảng 6 – 8cm, chiều rộng trước sau khoảng 16 – 20cm. Với người Việt Nam thì khi gan có chiều cao trên 12cm khi khám lâm sàng và trên 13cm khi đo qua siêu âm sẽ được cho là gan to.

Gan to có thể được phát hiện qua khám lâm sàng hoặc các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp CT, MRI.

Gan to có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Viêm gan: Viêm gan do virus A, B, C, D, E hoặc các nguyên nhân khác như rượu bia, thuốc men, hóa chất độc hại có thể dẫn đến gan to.
• Gan nhiễm mỡ: Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ thừa trong gan, có thể do nhiều nguyên nhân như béo phì, tiểu đường, nghiện rượu bia, v.v.
• Ung thư gan: Ung thư gan có thể gây ra gan to, đặc biệt là ở giai đoạn muộn.
• Tắc nghẽn đường mật: Tắc nghẽn đường mật do sỏi mật, u gan hoặc các nguyên nhân khác có thể khiến mật ứ đọng trong gan, dẫn đến gan to.
• Suy tim: Suy tim có thể gây ra ứ đọng dịch trong gan, dẫn đến gan to.
• Một số bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác như xơ gan, bệnh Wilson, bệnh Gaucher, v.v. cũng có thể gây ra gan to.

Gan to thường không gây ra triệu chứng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi gan to ra nhiều, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng như: đau bụng, mệt mỏi, tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa, sưng phù ở chân và mắt, giảm cảm giác thèm ăn, vàng da,…

2. Gan to có ảnh hưởng gì tới sức khỏe?

Tình trạng gan to có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của người bệnh. Những ảnh hưởng tiêu cực thường gặp là:

– Suy giảm chức năng gan

Gan to có thể làm giảm khả năng thực hiện các chức năng quan trọng của gan, bao gồm:

• Chuyển hóa chất dinh dưỡng: Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Khi gan to, khả năng chuyển hóa này có thể bị suy giảm, dẫn đến thiếu hụt vitamin, thiếu máu, và suy dinh dưỡng.
• Loại bỏ độc tố: Gan có chức năng lọc và loại bỏ độc tố khỏi máu. Khi gan to, khả năng này bị suy giảm, dẫn đến tích tụ độc tố trong cơ thể, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
• Sản xuất protein: Gan sản xuất ra nhiều protein quan trọng cho cơ thể, bao gồm albumin và các yếu tố đông máu. Khi gan to, khả năng sản xuất protein bị suy giảm, dẫn đến các vấn đề như phù nề, chảy máu dễ dàng, và suy giảm miễn dịch.

– Gây ra các biến chứng nguy hiểm

Gan to có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Xơ gan: Xơ gan là tình trạng gan bị sẹo và cứng lại, khiến gan không thể hoạt động bình thường. Xơ gan có thể dẫn đến suy gan, ung thư gan và tử vong.
• Suy gan: Suy gan là tình trạng gan ngừng hoạt động hoàn toàn. Suy gan là một tình trạng cấp cứu y tế cần được điều trị kịp thời để tránh tử vong.
• Ung thư gan: Ung thư gan là một loại ung thư nguy hiểm có thể gây tử vong. Nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn ở những người bị gan to.

– Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

Gan to có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, bao gồm:

• Đau bụng: Đau bụng là triệu chứng phổ biến nhất của gan to. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng bụng trên bên phải.
• Mệt mỏi: Mệt mỏi là một triệu chứng phổ biến khác của gan to. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi ngay cả khi đã ngủ đủ giấc.
• Tiêu chảy: Tiêu chảy là một triệu chứng của gan to do gan không thể sản xuất đủ mật để tiêu hóa chất béo.
• Buồn nôn và nôn mửa: Buồn nôn và nôn mửa là những triệu chứng của gan to do gan không thể lọc và loại bỏ độc tố khỏi máu một cách hiệu quả.
• Sưng tấy: Sưng phù ở chân và mắt là một triệu chứng của gan to do gan không thể sản xuất đủ albumin để giữ nước trong cơ thể.
• Lo lắng và trầm cảm: Gan to cũng có thể khiến người bệnh cảm thấy lo lắng và trầm cảm.

Ngoài ra, gan to còn có thể dẫn đến một số biến chứng khác như:

• Giảm khả năng sinh sản: Gan to có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hormone sinh sản ở cả nam và nữ.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Gan to có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch do ảnh hưởng đến mức cholesterol và huyết áp.
• Yếu cơ: Gan to có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa protein, dẫn đến yếu cơ.

3. Điều tị gan to

Việc điều trị gan to phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Các phương pháp điều trị ở những người có gan to được xây dựng dựa vào từng bệnh lý và từng hoàn cảnh của bệnh nhân. Vì vậy, những người có cùng biểu hiện gan to như nhau nhưng thường được điều trị theo những phác đồ khác nhau.

4. Phòng ngừa gan to

Để phòng ngừa gan to, bạn hãy ghi nhớ những lời khuyên sau đây:

– Duy trì lối sống lành mạnh:

• Hạn chế rượu bia: Rượu bia là “kẻ thù số một” của gan, gây tổn thương tế bào gan và dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm. Hạn chế hoặc tốt nhất là cai rượu bia hoàn toàn là cách tốt nhất để bảo vệ gan.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp tăng cường lưu thông máu, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và giải độc gan hiệu quả.
• Ăn uống cân bằng: Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe gan. Hãy ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất từ trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, cholesterol.
• Kiểm soát cân nặng: Thừa cân béo phì là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến gan nhiễm mỡ, từ đó tiến triển thành gan to. Duy trì cân nặng hợp lý bằng cách kết hợp chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thể dục thể thao thường xuyên.

– Khám sức khỏe định kỳ:

Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về gan, bao gồm cả gan to, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Nên khám sức khỏe gan định kỳ ít nhất 1 năm/lần, đặc biệt nếu bạn có nguy cơ cao mắc bệnh gan như: thường xuyên sử dụng rượu bia, chế độ ăn uống không lành mạnh, tiền sử gia đình mắc bệnh gan, v.v.

– Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ:

Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc gan to, hãy tuân thủ nghiêm ngặt theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Việc điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc, thay đổi lối sống, theo dõi sức khỏe định kỳ. Việc tuân thủ điều trị đúng cách sẽ giúp cải thiện tình trạng gan to, ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe tổng thể của bạn.

Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý:

• Hạn chế hút huốc lá.
• Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý mua và sử dụng thuốc.
• Phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng đến gan.

5. Lời kết

Gan to là một tình trạng cần được quan tâm và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm. Bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bạn có thể bảo vệ sức khỏe gan và nâng cao chất lượng cuộc sống.